Na czasie z prawem #15: Budżet powierzony, system no-fault

Zapraszamy do lektury najnowszego artykułu z cyklu drEryk: Na czasie z prawem, w ramach którego przybliżamy najważniejsze aktualności z zakresu prawa medycznego a także projektów i inicjatyw podejmowanych przez resort Ochrony Zdrowia.

Na czasie z prawem #15 – spis treści

1. Budżet powierzony – najważniejsze informacje
2. eRecepta transgraniczna – szczegóły projektu
3. Poszerzenie katalogu badań, na które może skierować lekarz POZ
4. Czwarta dawka szczepień przeciwko COVID-19 – od kiedy i dla kogo?
5. Odpowiedzialność karna lekarzy a system no-fault

Budżet powierzony – najważniejsze informacje

Budżet powierzony to nowy budżet na badania diagnostyczne laboratoryjne, które poszerzają kompetencje lekarza POZ. Na sfinansowanie kosztów tych badań został określony – dla każdego świadczeniodawcy indywidualnie – budżet powierzony, z którego płatność będzie realizowana za każde wykonane badanie.

Co więcej, na podstawie rekomendacji zespołu ds. reformy POZ, Prezes NFZ 29 czerwca bieżącego roku wydał Zarządzenie nr 79/2022/DSOZ w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna.

W związku z tym, wybrane przez zespół badania umożliwią lekarzowi POZ:

• rozpoznanie przyczyny niedokrwistości,
• przeprowadzenie diagnostyki różnicowej w kierunku reumatoidalnego zapalenia stawów, a także zapalenia wątroby,
• podjęcie decyzji terapeutycznej co do wdrożenia antybiotykoterapii u dzieci z objawami infekcji, czy też o eradykacji Helicobacter pylori w chorobie wrzodowej żołądka.

O skierowaniu na diagnostykę decyzję będzie podejmował lekarz po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego.

Powinna być ona zlecana wyłącznie w diagnostyce różnicowej przy podejrzeniu danej choroby. Sam pacjent nie będzie mógł sobie zażyczyć określonego pakietu badań.

Badania, o których mowa powyżej to:

Dlatego też, od wersji 8.33.0 oprogramowania drEryk Gabinet Lekarz POZ ma możliwość dodania produktu jednostkowego w trakcie wizyty, dla wykonanego w ramach budżetu badania.

Dodatkowo, w kolejnej wersji aplikacji dla Użytkowników posiadających włączoną opcję Informowania o nowych danych medycznych (w tym badań), zostanie wprowadzone usprawnienie polegające na automatycznym przypisaniu produktu jednostkowego po dopisaniu do wizyty odpowiedniej procedury ICD-9.

Dwa budżety powierzone?

Docelowo w Podstawowej Opiece Zdrowotnej będą funkcjonowały de facto dwa budżety powierzone. Podstawowy, wprowadzony od 1 lipca dla wszystkich POZ, na badania diagnostyczne a także drugi na opiekę koordynowaną. Pozostanie również dotychczasowe finansowanie stawką kapitacyjną.

Budżet powierzony na opiekę koordynowaną ma być wdrożony w październiku tego roku. Lekarz POZ będzie dysponował budżetem na badania diagnostyczne takie jak:

• holter EKG i RR,
• echo serca,
• albuminuria,
• badania tarczycy: anty TPO (przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej), anty TSHR (przeciwciała przeciw receptorom TSH),
• spirometria z próbą rozkurczową.

Ponadto, będzie możliwość przeprowadzenia konsultacji pomiędzy lekarzem POZ a lekarzem specjalistą (kardiologiem, diabetologiem, endokrynologiem, pulmonologiem lub alergologiem). Co więcej, będzie możliwość przeprowadzenia konsultacji pomiędzy lekarzem specjalistą a Pacjentem.

Dodatkowo, możliwością przejścia Pacjenta do opieki koordynowanej będzie wykonanie porady kompleksowej przez lekarza, która zostanie zakończona ustaleniem rocznego indywidualnego planu opieki medycznej.

eRecepta transgraniczna – szczegóły projektu

29 lipca Ministerstwo Zdrowia poinformowało o wydaniu zgody Komisji Europejskiej na uruchomienie w naszym kraju usługi wymiany eRecept transgranicznych z innymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej.

eRecepta transgraniczna umożliwia zarówno realizację eRecepty dla pacjentów zagranicznych w polskich aptekach, jak również realizację eRecepty dla pacjentów z Polski za granicą.

Usługa ta jest w fazie rozwoju. Na chwilę obecną Polacy mogą realizować swoje eRecepty jedynie w Finlandii, natomiast w Polsce eRecepty mogą realizować obywatele Chorwacji, Estonii, Finlandii oraz Portugalii. Wraz z dołączaniem do programu kolejnych państw, zakres ten będzie poszerzany.

eRecepta transgraniczna – definicja, zakres

eReceptą transgraniczną nazywamy receptę elektroniczną, którą można zrealizować w innym państwie UE niż to, w którym została wystawiona. Jest ona realizowana za pełną odpłatnością, może być wystawiona na:

• produkty lecznicze gotowe o kategorii dostępności ,,Rp” lub ,,OTC”,
• leki refundowane,
• leki nierefundowane.

Są jednak pewne wyjątki, ponieważ eRecepty transgranicznej nie można wystawić na:

• leki psychotropowe lub też leki odurzające,
• leki recepturowe,
• produkty lecznicze o kategorii dostępności ,,Rpz”,
• środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
• wyroby medyczne.

Poszerzenie katalogu badań, na które może skierować lekarz POZ

Od początku lipca bieżącego roku lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) mają możliwość kierować swoich pacjentów na więcej badań. Jednakże, zakres ten jest ograniczony zgodnie z zarządzeniem Prezesa NFZ nr 79/2022/DSOZ.

Dla przykładu w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. na populację 10 tys. osób objętych opieką przypada jedynie 30 badań ferretyny a także 20 badań witaminy B12. Pozostałe badania również objęte są ograniczeniami.

Na chwilę obecną, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia ws. świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, lekarz POZ może skierować na następujące badania:

1. EKG, USG, endoskopowe, radiologiczne i inne
   
   • badanie elektrokardiograficzne w spoczynku,
   • USG jamy brzusznej, tarczyc i przytarczyc, ślinianek, nerek, moczowodów i pęcherza, brzucha a także przestrzeni zaotrzewnowej, obwodowych węzłów chłonnych,
   • spirometrię,
   • kolonoskopię,
   • gastroskopię,
   • RTG klatki piersiowej, kostne (kręgosłupa, kończyn i miednicy) w projekcji AP a także w projekcji bocznej,
   • zdjęcie RTG przeglądowe jamy brzusznej, czaszki i zatok.
     
     
2. Hematologiczne
   
   • morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym/z płytkami krwi,
   • retikulocyty,
   • odczyn opadania krwinek czerwonych (OB),
   • poziom glikozylacji hemoglobiny (HbA1c).
     
     
3. Biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi – między innymi badania objęte budżetem powierzonym, o którym mowa na początku artykułu:
   
   • ferrytyna,
   • witamina B12,
   • kwas foliowy,
   • anty-CCP,
   • CRP,
   • przeciwciała anty-HCV.
     
     
4. Badania moczu i kału
   
   • badanie ogólne,
   • ilościowe oznaczenie białka/glukozy/wapnia/amylazy w moczu,
   • pasożyty, krew utajona, antygen Helicobakter Pylori w kale.
     
     
5. Układu krzepnięcia
   
   • wskaźnik protrombinowy (INR),
   • czas kaolinowo-kefalinowy (APTT),
   • fibrynogen.
     
     
6. Mikrobiologiczne
   
   • posiew moczu z antybiogramem,
   • posiew wymazu z gardła z antybiogramem,
   • ogólny posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella, Shigella,
   • Strep-test.
     
     

Skierowania do specjalistów, do szpitala, zlecanie badań laboratoryjnych

Dodatkowo, Lekarz POZ może kierować swoich pacjentów na badania do lekarzy specjalistów lub do szpitala. Ponadto, w razie konieczności wykonania badań laboratoryjnych wskazuje pacjentowi laboratorium, w którym wykonane zostaną badania diagnostyczne i mikrobiologiczne.

Co więcej, w uzasadnionych medycznie przypadkach lekarz POZ może zlecić pobranie materiału laboratoryjnego w domu pacjenta, zapewniając jednocześnie pojemniki na materiały a także pojemnik zbiorczy do transportu pobranych próbek.

Czwarta dawka szczepień przeciwko COVID-19 – od kiedy i dla kogo?

Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że od 22 lipca br. dopuszcza się szczepienie czwartą dawką szczepionki przeciw COVID-19 dla osób z grupy wiekowej od 60 do 79 roku życia.

Ponadto, istnieje możliwość wykonania dodatkowego szczepienia dla osób z upośledzoną odpornością, które ukończyły 12 lat.

Zmianie uległa również rekomendacja ministerstwa odnośnie pierwszej dawki przypominającej – ze 150 na 90 dni. Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, trzecią dawkę szczepionki przyjęło już 12 milionów osób, zaś czwartą dawkę – ponad 100 tysięcy.

Odpowiedzialność karna lekarzy a system no-fault

Procedowana w parlamencie nowelizacja kodeksu karnego, a zwłaszcza zapisy związane z odpowiedzialnością karną lekarzy za nieumyślne spowodowanie śmierci z artykułu 155 k.k. spotkały się z dużą dezaprobatą środowiska lekarskiego.

Skutkiem tego, posłowie w nowouchwalonej wersji projektu wycofali pomysł podniesienia kar ujętych w art. 155 k.k., o którym pisaliśmy w innym artykule z cyklu drEryk: Na czasie z prawem.

Jednakże, zmiany nadal obejmują artykuł 37a k.k., który przewiduje podniesienie minimalnego wyroku – Kara ograniczenia wolności będzie wyższa niż obecnie czyli 4, a nie 3 miesiące, albo grzywna nie będzie niższa od 150 stawek dziennych, a nie jak obecnie 100 stawek.

Prawnicy zaznaczają jednak, że końcowe brzmienie oraz interpretacja postulowanego przepisu może oznaczać, że lekarz skazany wyrokiem z art. 37a nie zawsze będzie objęty zakazem wykonywania zawodu lekarza. Jest to zatem krok zbliżający się do oczekiwań lekarzy.

Rzeczniczka prasowa Naczelnej Izby Lekarzy, Renata Jeziółkowska, podkreśla konieczność zmian w prawie w taki sposób, aby prawo w jak największym stopniu gwarantowało wyjęcie z katalogu przestępstw czynów zmierzających do ratowania życia pacjenta.

Prace nad systemem no-fault

Jako jedno z założeń systemu no-fault, samorząd lekarski postuluje z kolei całkowite wyłączenie lekarzy z odpowiedzialności karnej w tych wypadkach (z zachowaniem odpowiedzialności karnej za zgon pacjenta lub rażący błąd), przy zachowanej odpowiedzialności cywilnej, a także zawodowej.

System ten zakłada również wprowadzenie rejestru działań niepożądanych oraz wdrożenie funduszu kompensacyjnego, którego zadaniem byłoby zagwarantowanie pacjentom lub ich rodzinom szybką wypłatę świadczenia, niezależnie od udowodnienia winy.

Naczelna Rada Lekarska poinformowała, że przedstawi własny projekt tego systemu, natomiast Ministerstwo Zdrowia zaznaczyło, że pracuje nad nim w zakresie projektu ustawy o jakości w systemie ochrony zdrowia.

Na czasie z prawem #15 – źródła

• Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia (http://dziennikmz.mz.gov.pl/),
• Internetowy System Aktów Prawnych (https://isap.sejm.gov.pl/),
• Serwis prawo.pl,
• Portal rynekzdrowia.pl,
• Portal politykazdrowotna.com.